MEYDAN MAHALLESİ, BAKKAL ZAVEN

Kışlak, Mektep, Nafi Baba ve Hisar Meydanı sokaklarının buluştuğu Meydan mahallesindeki meydanda birkaç kişinin kollarını birleştirerek sarabileceği ulu çınar bizi karşılardı. Çınarın altında şehir şebeke suyu (Terkos) çeşmesi, çeşmenin arkasında kuyu ve önünde büyük yassı beyaz mermer taş blok vardı. Çeşme başında su sırası bekleyenlerin bir kısmı beyaz mermer bloğa ilişmiş, bir kısmı da ayaküstü sohbete koyulmuşlar sıranın gelmesini bekliyorlar. Sıra beklemek istemeyenler kuyudan su çekip gidiyor. Bu çeşmenin suyu Bebek bağlantılı olduğundan Rumelihisarı’nda su kesik olduğunda bu çeşme akardı.

Meydanın renkli kişiliği Zaven (Mazman) bakkaldı. Fenerli Bostan Sokak ile Hisar Meydanı Sokağın kesiştiği köşeye oturtulmuş büyük heybetli yarısı beton yarısı ahşap kiremit renkli binada, otururlardı. Alt katta kiracı, üst katlarda kendisi ve ağabeyi yaşıyordu. Bir zamanlar babaannem de bu evde kiracı olmuş. Büyük bahçesinin yola bakan köşesinde tek katlı bir dükkânları var. Dükkânda genellikle Zaven amca durur, onun işi olduğunda eşi Mari hanım ilgilenirdi. Dükkânda bakkaliye yanında, litre ile gaz da satıyordu. Bakkal Zavenin en iyi müşterileri Amerikan İlk Okuluna gelen öğrencilerdi. Okul çıkışı meydanda bir cıvıltı, bir hareketlilik başlardı. Öğrenciler çiklet, çikolata, gofret, meşrubat almak için bakkal Zaven’in dükkânına hücum ederlerdi. Öğrencileri okula ebeveynleri ya da şoförleri özel arabayla getirdiklerinden özellikle okul çıkış saatinde meydan trafiği oldukça hareketlenirdi. Biz okulda tek tip beyaz yakalı, siyah saten önlükle giderken onlar, rengârenk kıyafetler giyiyorlardı. Amerikalılar peşin, yerleşik halk genellikle veresiye alış/veriş yapardı.

Robert Kolej’ de, Amerikalıların evlerinde çalışan bahçıvan, temizlikçi, hizmetkâr, aşçı bakkal Zaven’ in dükkânına uğradığından bakkal Zaven’in çevrede olan biten her şeyden haberi olurdu.  Bu nedenle Amerikalıların ev hizmetlerine yönelik hizmetli arayışlarında tanıdığı, güvendiği kişilere haber verir tanıdıkların iş olanaklarından yararlanılmasını sağlardı.

Bakkal Zaven, Bahçeye ve çiçeklere düşkündü. Amerikalıların bahçelerinde çalışan bahçıvanlarla sohbet ederken hem onlardan neyi nasıl yetiştirdiklerini öğrenir hem de onların imkânlardan (çiçek, tohum, fide, çelik alma vb.) yararlanırdı. Bu nedenle bahçesinde çok çeşitli çiçekler ve bitkiler vardı. Bakkal Zaven çiçeklerinin güzelliği, nadide oluşuyla övünürdü. 

Meydan mahallesinin bir başka özelliği de büyük alüminyum kasalı Migros kamyonunun durak yeri olmasıydı. Migros kamyonu haftanın belirli günlerinde ve aynı saatte kendine has korna sesiyle bölge sakinlerini haberdar ederdi. Migros kamyonu ulu çınarın altında çeşmenin önünde park eder, satış için hazırlıklara başlardı. Kamyon kasasını örten alüminyum kapaklar açıldığında, arasında bir kişinin sağa sola hareket ederek servis yapabileceği bir boşluk önünde tezgâh oluşurdu. Paketlenmiş ürünler kamyonun raflarından müşterilere sunulurdu. Sana yağı ve paketlenmiş pirinç, şeker, makarna almak için kuyruğa girerdik. Müşteri olmazsa da belirli bir süre beklerdi. Benzer ürünler bakkallarda da vardı. Ürünlerin paketlenmiş olması, kalite, uygun fiyat ve çeşitlilik yönünden cazip geliyordu. Bakkallar, az bulunan ürünleri peşin para ile satmak, iyi ve sürekli müşterilerine ayırmak için ürünleri tezgâh altından sattıklarından kıt bulunan ürünleri Migros’ta sıraya girerek almaya çalışırdık.

Zaven amcalarla çok eskilere dayalı dostluklarımız olması ve ailece de görüştüğümüzden kendimize çok yakın hissederdik. 

Yandaki fotoğraf: Ön plandaki annem, arka plandaki Zaven amcanın annesi.

Takvor Teodorosyan  Mart/2013